PORTAL Z ZAZNACZONYMI TYPOWYMI JEGO CZĘŚCIAMI
na zdjęciu ; model katalogowy nr 20
… z jakich części składa się klasyczny portal kominkowy :
W typowym portalu kominkowym starano się zachować, ustalone w porządkach starożytnych trzy podstawowe części:
1 – poziomy, niski postument, czyli cokół, ustawiony na podstopnicy;
2– pionowe podpory /słupy/ w postaci kolumn, pilastrów*), herm*)
lub posągów – ( kariatyd, atlantów ), wtopionych w lizeny*).
*) pilaster – płaski filar przyścienny z elementami jak u kolumny – bazą, trzonem i głowicą;
*) herma – czterokątny słup przyścienny, zwieńczony głową lub popiersiem;
*) lizena – pionowa, tylna podpora bez bazy i głowicy;
3 - poziome zwieńczenie w postaci ułożonego na sobie belkowania
- od dołu : architrawu*), fryzu*) i gzymsu*),
*) architraw – najniższy, często schodkowo cofający ku dołowi pas - /zwany też oczepem lub
nadsłupiem/, dźwigający pozostałą część nadproża;
*) fryz – środkowy pas nadproża, najczęściej zdobiony ornamentem lub płaskorzeźbą;
*) gzyms – poziomy, wysunięty przed lico i profilowany ku górze, najwyższy pas
nadproża, pełniący rolę nadstawy na kominkowe dekoracje;
3 - c.d. - w niektórych modelach w przedłużeniu osi kolumn występują wysunięte do
przodu kwadratowe płytki plint , a na poziomie fryzu sześcienne bloczki impostów;
Współcześnie - dbając o racjonalne koszty ogrzewania - / wysoką sprawność grzewczą / odchodzi się od dawnych, pałacowych kominków z otwartym paleniskiem, stosując powszechnie kominki z zamkniętym szklanymi drzwiczkami wkładem żeliwnym, stalowo- szamotowym lub wkładem gazowym.
W tym przypadku portal kominkowy posiada jeszcze jedną część:
4 – obramienie drzwiczek wkładu grzewczego, czyli maskownica w tym;
- próg, inaczej stylobat w postaci stopnia, przed otworem paleniska;
- trzy ruchome płyty maskujące, ustawiane w zależności od rozmiarów
światła drzwiczek wkładu grzewczego;